یونس بشیری آهنگساز و پژوهشگر حوزه موسیقی گفت: موسیقی‌درمانی یک مداخله بالینی است که توسط درمانگران آموزش‌دیده و دارای مجوز ارائه می‌شود. در این روش از عناصر موسیقی – از جمله شنیدن، نواختن، آواز خواندن و حرکت با موسیقی – برای رسیدن به اهداف درمانی مانند کاهش اضطراب، بهبود خلق‌وخو، تقویت حافظه یا حتی ارتقاء مهارت‌های حرکتی استفاده می‌شود.
مهم‌ترین فواید درمانی موسیقی عبارتند از:
کاهش استرس و اضطراب: موسیقی آرامش‌بخش می‌تواند موجب تنظیم ضربان قلب، کاهش فشار خون و ترشح اندورفین شود – ترکیبی که مستقیماً با کاهش تنش‌های روانی در ارتباط است.
کاهش درد: موسیقی با پرت کردن ذهن بیمار از محرک‌های دردناک، به کاهش ادراک درد کمک می‌کند. همچنین موجب آرام‌سازی عضلات و بهبود خلق‌وخو می‌شود.
درمان افسردگی و بهبود خلق: گوش دادن به موسیقی مورد علاقه، به‌ویژه قطعات مثبت یا خاطره‌انگیز، می‌تواند احساسات مثبت را تحریک و به مقابله با افسردگی کمک کند.
تقویت توانایی‌های شناختی: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که موسیقی می‌تواند به بهبود حافظه، تمرکز و حل مسئله در افراد مسن یا دچار آسیب‌های مغزی کمک کند.
افزایش مهارت‌های حرکتی: در بیمارانی که از بیماری‌هایی نظیر پارکینسون یا سکته مغزی رنج می‌برند، ریتم موسیقی می‌تواند به بهبود هماهنگی عضلانی و تعادل کمک کند.
بهبود خواب: موسیقی آرامش‌بخش پیش از خواب می‌تواند کیفیت خواب را افزایش داده و اختلالات بی‌خوابی را کاهش دهد.
ارتقاء مهارت‌های اجتماعی در کودکان: کودکان دارای نیازهای خاص، از جمله مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم، از طریق فعالیت‌های موسیقایی می‌توانند توانایی‌های ارتباطی و عاطفی خود را توسعه دهند.
روش‌های مورد استفاده در موسیقی‌درمانی:
شنیدن موسیقی انتخاب‌شده با اهداف درمانی
ساخت موسیقی یا بداهه‌نوازی
آوازخوانی برای بهبود بیان و تنفس
حرکات ریتمیک جهت تقویت تعادل و عملکرد بدنی
بشیری افزود: موسیقی نه‌تنها نیرویی الهام‌بخش و هنری است، بلکه در دنیای پزشکی امروز به‌عنوان یک ابزار توانمند درمانی شناخته می‌شود. اگرچه هنوز در ایران نسبت به ظرفیت‌های این روش آگاهی عمومی محدودی وجود دارد، اما گسترش مراکز موسیقی‌درمانی می‌تواند گامی مهم در ارتقاء سلامت روان و جسم جامعه باشد.
