عکس| وقتی مأموران نظمیه، نقش چراغ راهنمایی را داشتند!/ نخستین رئیس راهنمایی و رانندگی در سال ۱۳۰۰ چهکسی بود؟
از زمانی که ماشین دودی را ناصرالدینشاه از فرنگ به تهران آورد تا سال۱۲۸۳ که کالسکه بخار را مظفرالدینشاه قاجار با سروصدای زیادش به این شهر وارد کرد، هیچ مقرراتی برای رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی برای نظمبخشی به عبورومرور خودروها وجود نداشت.
این وضع تا سال۱۲۹۲ ادامه داشت تا اینکه فردی سوئدی با همراهی تعدادی از هموطنانش دعوت شد تا سازمانی به نام نظمیه (شهربانی) در کشور برپا کند. شعبهای هم در نظمیه با عنوان «شعبه عبور و مرور» راهاندازی شد تا به نحوه تردد خودروها نظارت کند.
با این وجود، رسیدگی به وضع رفتوآمد وسایل نقلیه در شهر تهران چندان رضایتبخش نبود و بههمین خاطر، سال۱۳۰۰ شعبهای به نام «آلات ناقله» در اداره پلیس راهاندازی شد که آن زمان در خیابان بابهمایون قرار داشت. ریاست این شعبه به شخصی بهنام «فتحالله خان بهنام» واگذار شد که در حقیقت، نخستین رئیس راهنمایی و رانندگی کشور محسوب میشود. او برای این کار، ۱۰نفر از بین پاسبانها انتخاب کرد تا بر عبور و مرور اتومبیلها نظارت کنند. برای متمایز شدن آنها از بقیه پاسبانها نیز، بازوبند سفیدی روی بازوی چپ آنها بسته شد و میتوان گفت این اقدام، اولین قدم برای منظم کردن عبور و مرور خودروها از سوی دولت بود.
این پاسبانها در معابر پرتردد حضور داشتند و بر نحوه حرکت خودروها نظارت میکردند. کمکم محلی در خیابانها و میدانها برای استقرار آنها و در امان ماندن از برف و باران ساخته شد که این عکس، حضور یکی از مأموران را در میدان امام خمینی(ره) –توپخانه- نشان میدهد.
جالب است بدانید که قبل از نصب چراغهای راهنمایی و رانندگی در سطح شهر، پاسبانها دارای یک کولهپشتی با ۲چراغ سبز و قرمز بودند. کلید چراغها روی سینه سمت چپ مأموران قرار داشت و آنها با پشت کردن به طرف رانندگان و روشن و خاموش کردن چراغها، دستور توقف یا حرکت اتومبیلها را میدادند.
۲۳۳۲۳۳