جورج سوروس، نامی شناخته‌شده در جهان سرمایه‌گذاری و خیریه که از دل روایت‌های تاریک دوران جنگ جهانی دوم برخاست و با یک معامله‌ی تاریخی بانک انگلستان را به زانو درآورد. حالا یکی از پرنفوذترین چهره‌ها در عرصه مالی و سیاست جهانی معرفی می‌شود.
زندگی درون و پس‌صحنه‌ی تاریخ
جورج سوروس در سال ۱۹۳۰ در بوداپست مجارستان به دنیا آمد. خاندان یهودی او در دوران اشغال کشور توسط نازی‌ها با جعل هویت جان سالم به در بردند تجربه‌ای که بعدها به شکل‌گیری ارزش‌های بنیادین وی در زمینه آزادی، دموکراسی و جامعه‌ی باز کمک کرد.
پس از پایان جنگ، به لندن مهاجرت کرد و در مدرسه اقتصاد لندن (LSE) تحصیل کرد. جایی که با فلسفه‌ی “جامعه‌ی باز” کارل پوپر آشنا شد؛ فلسفه‌ای که تأثیر عمیقی بر تفکر مالی و خیریه او گذاشت. در ادامه، سوروس وارد بازارهای مالی لندن و سپس وال‌استریت شد و مسیر حرفه‌ای خود را آغاز کرد.
از لندن تا نیویورک: آغاز یک سرمایه‌گذاری با الهام فلسفی
در پایان دهه‌ی ۱۹۶۰، سوروس اولین صندوق سرمایه‌گذاری خود Double Eagle را تأسیس کرد و اندکی بعد آن را به Quantum Fund تبدیل کرد. صندوقی که بعدها به نمادی از موفقیت مالی تبدیل شد و سالانه به میانگین بازده حدود ۲۰٪ دست یافت.
نقطه‌ی عطف: «مردی که بانک انگلستان را شکست داد»
در یک حرکت تاریخی، سوروس در سال ۱۹۹۲ (چهارشنبه سیاه) با فروش استقراضی گسترده پوند علیه بانک انگلستان شرط بندی کرد. روندی که منجر به خروج پوند از مکانیزم نرخ ارز اروپایی شد و سود حدود ۱ میلیارد دلار برای او به ارمغان آورد. این معامله، نمادی شد از نفوذ یک فرد در بازارهای مالی جهانی و نام او را در تاریخ معامله‌گری ماندگار کرد.
فلسفه‌ی سرمایه‌گذاری: نه‌فقط سود، بلکه تحلیل ساختاری بازار
سوروس فلسفه‌ای فلسفی تحت عنوان “بازتاب‌پذیری” (Reflexivity) را در نظریه سرمایه‌گذاری خود پرورش دادو نظریه‌ای که اعتقاد دارد در بازارها، قیمت‌ها نه تنها بازتاب‌دهنده واقعیت‌ها هستند بلکه خود می‌توانند واقعیت‌ها را شکل دهند. این دیدگاه، یک چارچوب تحلیلی متفاوت نسبت به روش‌های سرمایه‌گذاری سنتی ارائه کرد.
از سرمایه‌گذاری تا تأسیس نهادهای تأثیرگذار
در دهه‌ی ۱۹۷۰، سوروس هم‌زمان با رشد مالی‌اش، قدم در مسیر خیریه‌گری گذاشت. بنیاد Open Society Foundations (OSF) را تأسیس کرد، شبکه‌ای جهانی برای ترویج دموکراسی، آزادی بیان و حقوق بشر. تا سال ۲۰۱۷، بیش از ۳۲ میلیارد دلار به این بنیاد اهدا کرده بود. همچنین دانشگاه بین‌المللی علوم انسانی و اجتماعی را با نام Central European University در پراگ تأسیس کرد که تا سال ۲۰۱۹ حدود ۱۶,۰۰۰ فارغ‌التحصیل داشت.
تأثیرات فراتر از پول
بنیاد OSF در بیش از ۱۰۰ کشور فعالیت دارد؛ سوروس در کنار حمایت از دانشجویان سیاه‌پوست دوره آپارتاید، به شبکه‌ای برای گفت‌وگوی آزاد پس از فروپاشی شوروی دامن زد و دانشگاه CEU را بنیان نهاد. همچنین با اهدای ۱۰۰ میلیون دلار به Human Rights Watch، حمایت از ازدواج همجنس‌گرایان، انتقاد از جنگ با مواد مخدر و حمایت از اصلاحات دموکراتیک، صدای خود را بلند کرد.
نقدها و چالش‌ها
در حالی که بسیاری او را به‌عنوان خیر و پیشرو حقوق بشر می‌ستایند، برخی جریان‌های راست و ملی‌گرا او را به‌دلیل نفوذ سیاسی و مالی متهم می‌کنند. در کشورهای اروپای مرکزی از جمله مجارستان، سوروس یک هدف ثابت برای حملات سیاسی شده است.
جورج سوروس تصویری پیچیده است؛ سرمایه‌گذاری که بازارها را در هم شکست، فیلسوفی که اقتصاد را متأثر از فکر دانست و خیرخواهی که میلیاردها دلار برای آزادی و دموکراسی صرف کرد.
منابع:
جورج سوروس (مردی که بانک انگلستان را شکست داد!)
