با آب و هوای همیشه در حال تغییر ایران، درک فرآیند خشک شدن و پخت بتن برای اطمینان از اینکه پروژه شما در آزمون زمان ایستاده است ضروری است.
چه برای یک راهرو، یک پاسیو یا یک سایت ساخت و ساز، تعیین زمان بندی مناسب می تواند در نتیجه نهایی تفاوت ایجاد کند.
بتن چیزی نیست که بتوانید عجله کنید. در حالی که ممکن است روی سطح خشک به نظر برسد، فرآیند پخت زیر پیچیده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.
زمان خشک شدن به عوامل مختلفی از جمله شرایط آب و هوایی، نوع مخلوط بتن و حتی محل بستگی دارد.
در ایران ، جایی که ممکن است هر چهار فصل را در یک روز ببینید، متغیرهای محیطی نقش مهمی دارند.
عمل آوری بتن: چه مدت طول می کشد؟
وقتی صحبت از بتن می شود، صبر کلیدی است. فرآیند خشک کردن فقط این نیست که منتظر بمانید تا سطح سفت شود. این در مورد اجازه دادن به بتن برای سخت شدن کامل است و حداکثر مقاومت و دوام را تضمین می کند.
به طور متوسط، بتن حدود 24 تا 48 ساعت طول می کشد تا به اندازه کافی برای ترافیک سبک پیاده روی کند، اما این تازه شروع است. پخت کامل می تواند تا 28 روز طول بکشد !
با این حال، در ایران، جایی که هوا می تواند در عرض چند ساعت از گرم و آفتابی به سرد و مرطوب تغییر کند، جدول زمانی خشک شدن می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. عواملی مانند دما، رطوبت و حتی باد می توانند بر سرعت پخت بتن تأثیر بگذارند.
در روزهای گرمتر، بتن می تواند سریعتر روی سطح خشک شود، اما این بدان معنا نیست که برای استفاده سنگین یا کارهای ساختمانی زیر آن آماده است.
در اینجا یک تفکیک سریع از آنچه معمولاً می توانید انتظار داشته باشید آورده شده است:
- 24 تا 48 ساعت: سطح بتن به اندازه کافی جامد است که می توان بدون برجای گذاشتن آثار روی آن راه رفت.
- 7 روز: بتن به حدود 70 درصد استحکام کامل خود می رسد، به همین دلیل است که بسیاری از سازندگان توصیه می کنند حداقل یک هفته قبل از اعمال هرگونه فشار سنگین مانند ترافیک وسایل نقلیه صبر کنید.
- 28 روز: عمل آوری کامل حاصل می شود و بتن به حداکثر مقاومت خود رسیده است. در این مرحله، برای انواع فعالیت های باربر ایمن است.
به خاطر داشته باشید، اینها دستورالعمل های کلی هستند. برای پروژه های در مقیاس بزرگ یا مخلوط های بتن خاص، زمان پخت می تواند متفاوت باشد. اما حتی یک دال بتنی معمولی نیاز به زمان و مراقبت مناسب برای اطمینان از نتایج طولانی مدت دارد.
تفاوت بین عمل آوری و خشک کردن بتن
عمل آوری بتن و خشک کردن بتن دو فرآیند متفاوت هستند.
بتن چقدر طول می کشد تا درمان شود؟
فرآیند عمل آوری بتن معمولاً پس از 28 روز کامل می شود. با این حال، بتن بعداً به مقدار قابل توجهی سخت می شود.
عمل آوری فرآیند سخت شدن است که بلافاصله پس از ریختن بتن آغاز می شود.
حتی پس از عمل آوری بتن، آب اضافی همچنان باید از بتن تبخیر شود. در حالی که تنها 28 روز طول می کشد تا بتن عمل کند، خشک شدن می تواند ماه ها طول بکشد.
بتن چقدر طول می کشد تا خشک شود؟
بتن به ازای هر اینچ ضخامت دال حدود 28 روز طول می کشد تا خشک شود، که این قانون کلی است. ظرف 24 تا 48 ساعت بتن برای تردد پیاده آماده می شود.
با این حال، همانطور که در بالا اشاره کردیم، شرایط باید مناسب باشد. شما به رطوبت نسبی کم محیط و دمای دائماً گرم نیاز دارید. شما می توانید این کار را با محصور کردن فضا و سپس روشن کردن تهویه مطبوع انجام دهید.
نقل قول از سایت ساختمان :
“برای اینکه بتن بتواند رطوبت خود را تا زمانی که اندود‌کاری نهایی صورت می‌گیرد حفظ کند، روش‌های مختلفی وجود دارد، از جمله مانع‌سازی باد، اسپری‌های پرکننده برای جلوگیری از پدید آمدن ترک‌های انقباضی خمیری می‌باشد. برای اینکه از فرآیند تبخیر جلوگیری شود، پس از صاف‌کردن نهایی، سطح بتن باید حداقل برای مدت چند روز به طور مداوم مرطوب یا پوشیده بماند.”
چگونه بتن درمان می شود
انواع مختلفی از بتن وجود دارد، اما همه آنها شامل سه جزء ضروری هستند: سیمان، سنگدانه و آب.
هنگامی که آب و سیمان مخلوط می شوند، یک واکنش شیمیایی آنها را به یکدیگر متصل می کند. این همان چیزی است که باعث سخت شدن بتن می شود. در این فرآیند، بتن متخلخل می شود و مقدار معینی از این آب به بخشی از بتن تبدیل می شود. برای خواندن مقدار دقیق اختلاط کافیست به سایت ماشین سازی صادقی مراجعه کنید.
آب باقی مانده یا تبخیر می شود یا در مویرگ های بتن باقی می ماند.
بتن چگونه خشک می شود
بتن با تبخیر شدن آب درون آن از طریق سطح آن خشک می شود. همانطور که این آب از طریق سطح تبخیر می شود، آب از اعماق بتن از طریق مویرگ ها و به سمت سطح حرکت می کند تا جایگزین آن شود.
تا زمانی که هوای اطراف بتواند بخار آب بیشتری را در خود نگه دارد، تبخیر ادامه می یابد. هنگامی که هوای اطراف نتواند بخار آب بیشتری را در خود نگه دارد، تبخیر یا خشک شدن بتن متوقف می شود.
چه چیزی بتن را سخت می کند؟
تغییرات در داخل مخلوط بتن هم در حین و هم بعد از عمل آوری رخ می دهد. هنگامی که سیمان با آب مخلوط می شود، بلورهای سنگ مانند شروع به رشد می کنند و به بتن که به زودی ساخته می شود استحکام آن را می بخشد . سطح رطوبت و دمای بتن باید در محدوده مناسب باقی بماند – مقدار نامناسب آب باعث ایجاد ترک یا انقباض می شود و از رشد کریستال جلوگیری می کند. هنگامی که بتن خیلی سرد می شود، فرآیند واکنش کریستالی به طور کامل متوقف می شود.
سطوح سختی خاص بسته به ترکیبات و نسبت های خاص مخلوط بتن متفاوت است. برخی از بتن‌ریزان به روش‌های تسریع‌کننده مقاومت و سخت‌شدگی مانند بخار، کویل‌های حرارتی یا فرم‌های گرم شده متکی هستند. هرگز این کار را به تنهایی انجام ندهید، زیرا برای هر برنامه ای مناسب نیست و شتاب نادرست می تواند شما را با بتن آسیب دیده و مواد هدر رفته مواجه کند.
بتن به محض ریختن شروع به سخت شدن می کند، اما هنوز آماده نیست. حداقل 24 ساعت زمان پخت بتن را قبل از اجازه دادن به هر گونه تردد سبک پا و حتی بیشتر قبل از وارد کردن وزن قابل توجه بر روی سطح، به آن اختصاص دهید.
چه مدت طول می کشد تا بتن به طور کامل عمل کند؟
پاسخ این است که بتن هرگز به طور کامل درمان نمی شود. همیشه هر روز کمی بیشتر سفت می شود. نحوه سخت شدن بتن تابعی از واکنش ذرات سیمان با آبی است که با آن مخلوط شده است. با پیوند سیمان با مولکول های آب، بتن سخت تر می شود. همیشه حباب های رطوبتی ریز در بتن شما وجود دارد، بنابراین حتی پس از دستیابی به آنچه معمولاً به عنوان “استحکام کامل” تصور می شود، بتن شما همچنان کمی سخت تر می شود.
سوال واقعی این است که چقدر طول می کشد تا بتن به اندازه کافی برای هر هدفی که برای بتن در نظر گرفته شود، گیر کند. به عنوان مثال، چه مدت قبل از اینکه بتوانید روی آن راه بروید بدون اینکه رد پا برجای بگذارید، رانندگی کنید یا روی آن پارک کنید بدون اینکه در آن فرو بروید و غیره.
چه چیزی بر زمان خشک شدن بتن تأثیر می گذارد؟
نوسانات دما
- هوای گرم: هنگامی که دما افزایش می یابد، بتن می تواند خیلی سریع خشک شود. اگرچه این ممکن است چیز خوبی به نظر برسد، اما در دراز مدت منجر به ضعیف‌تر شدن بتن می‌شود. خشک شدن سریع باعث می شود قبل از اینکه لایه های داخلی به درستی گیرش کنند، سطح سخت شده و خطر ترک خوردن را افزایش می دهد.
- هوای سرد: دمای سردتر فرآیند پخت را کند می کند. اگر دما خیلی پایین بیاید (مخصوصاً زیر 5 درجه سانتیگراد)، فرآیند هیدراتاسیون تقریباً متوقف می شود و بتن را در معرض آسیب قرار می دهد.
برای کاهش این مشکلات، زمان پروژه خود را در نظر بگیرید، یا از افزودنی های تخصصی استفاده کنید که می تواند به تنظیم فرآیند پخت در دماهای شدید کمک کند.
سطوح رطوبت
- رطوبت بالا: سطوح بالای رطوبت در هوا باعث کاهش تبخیر می شود که زمان پخت را افزایش می دهد. این همیشه چیز بدی نیست، زیرا می تواند از خشک شدن سریع بتن و ترک خوردن جلوگیری کند.
- رطوبت کم: رطوبت کم باعث افزایش سرعت خشک شدن سطح می شود. با این حال، مانند دماهای بالا، این می تواند باعث مشکلات سطحی شود در حالی که لایه های داخلی نرم باقی می مانند و منجر به آسیب طولانی مدت می شود.
پوشاندن بتن با ورقه های پلاستیکی یا استفاده از ترکیبات عمل آوری می تواند به کنترل از دست دادن رطوبت و اطمینان از خشک شدن یکنواخت کمک کند.
شرایط باد
ممکن است فکر نکنید باد نقش مهمی در پخت بتن دارد، اما کاملاً این کار را می کند – به خصوص در شهری بادخیز مانند تهران. باد تبخیر را تسریع می کند، که می تواند منجر به خشک شدن سطح بتن سریعتر از داخل شود.
این می تواند باعث ترک خوردن یا شکننده شدن بتن شود.
اگر در یک روز به خصوص بادخیز بتن می ریزید، بهتر است از بادشکن یا پتوهای پخت برای کاهش اثرات باد و محافظت از بتن در برابر خشک شدن سریع استفاده کنید.
نوع مخلوط بتن
- مخلوط استاندارد: رایج ترین نوع بتن مورد استفاده در پروژه های مسکونی و تجاری کوچک است. از جدول زمانی پخت معمولی 28 روزه پیروی می کند .
- بتن با مقاومت بالا: برای پروژه‌های سنگین مانند پل‌ها یا ساختمان‌های تجاری بزرگ استفاده می‌شود، این مخلوط به دلیل ترکیب متراکم‌تر، ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.
- بتن سریع گیر: اگر زمان بسیار مهم است، می توان از بتن سریع گیر استفاده کرد. مخصوصاً برای سفت شدن سریعتر طراحی شده است و زمان گیرش اولیه آن 20 تا 40 دقیقه است . با این حال، برای اطمینان از استحکام کامل، همچنان به زمان پخت مناسب نیاز دارد.
ضخامت بتن
اسلب‌های ضخیم‌تر زمان بیشتری برای درمان نیاز دارند، زیرا رطوبت در لایه‌های داخلی تبخیر می‌شود. به عنوان مثال:
- صفحات نازک (کمتر از 100 میلی متر): این صفحات سریعتر خشک می شوند، اما در صورت قرار گرفتن در شرایط گرم و باد مستعد خشک شدن غیریکنواخت هستند.
- دال های ضخیم تر (بیش از 150 میلی متر): این اسلب ها زمان بیشتری برای پخت کامل دارند، اما تمایل دارند رطوبت را بهتر حفظ کنند و خطر ترک ناشی از خشک شدن سریع سطح را کاهش دهند.
برای اطمینان از پخت یکنواخت، استفاده از ترکیبات پخت یا پوشاندن دال برای ثابت نگه داشتن سطح رطوبت در کل سطح بسیار مهم است.
چگونه متوجه شوید که بتن خشک شده است؟
شما این کار را نمی کنید مگر اینکه آن را آزمایش کنید. اگر خوش شانس باشید، خشک می شود. با این حال، اغلب اینطور نیست، بنابراین به زمان بیشتری برای خشک کردن و آزمایش مجدد آن نیاز دارید. این که قبل از آزمایش مجدد چقدر زمان بگذارید تا خشک شود، تقریباً بهترین حدس بر اساس تجربه است.
دال به اندازه کافی خشک خواهد شد تا در برخی مواقع پوشش کف را دریافت کند. البته این یک روند غیرقابل پیش بینی است. برنامه ها ممکن است از بین بروند و هزینه ها افزایش یابد.
هنگام نصب پوشش کف می توانید از سیستم کاهش رطوبت استفاده کنید، اما فرآیند خشک کردن کامل نیست. اگر این مسیر را می‌روید، محصولی باکیفیت انتخاب کنید که به اندازه کافی رطوبت را به دال ببندد.
