انکربولت یک نوع پیچ یا میله فلزی است که برای اتصال محکم سازه‌ها به یک پایه ثابت، مانند بتن یا سنگ، استفاده می‌شود. این ابزار در ساختمان‌سازی، نصب تجهیزات سنگین، پل‌سازی و صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد و نقش حیاتی در افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها ایفا می‌کند. اساس کار انکربولت، ایجاد یک اتصال مکانیکی است که از طریق نفوذ یا چسبندگی در بستر مقاوم (مثل بتن) نیروی کششی، فشاری یا برشی را تحمل می‌کند.
انکربولت‌ها انواع مختلفی دارند. یکی از رایج‌ترین نوع‌ها، انکربولت شیمیایی است که با رزین یا چسب مخصوص در سوراخ بتن نصب می‌شود و پس از سخت شدن، اتصال بسیار محکمی ایجاد می‌کند. نوع دیگر، انکربولت مکانیکی است که با تغییر شکل یا گسترش قسمت انتهایی خود درون سوراخ، به صورت مکانیکی به بتن یا سنگ متصل می‌شود. هر نوع انکربولت براساس نیاز سازه، بار مورد انتظار، شرایط محیطی و نوع سطح نصب انتخاب می‌شود.
مزایای استفاده از انکربولت شامل افزایش مقاومت سازه، کاهش خطر شکست اتصال، امکان نصب سریع و ایمن و انعطاف‌پذیری در طراحی و اجرای پروژه است. به علاوه، انکربولت‌ها در نصب تجهیزات سنگین، تیرها، ماشین‌آلات صنعتی و سازه‌های پیش‌ساخته بسیار کاربرد دارند. انتخاب صحیح جنس انکربولت (مانند فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه) نیز اهمیت دارد تا در برابر خوردگی و عوامل محیطی مقاوم باشد.
در نهایت، انکربولت ابزاری کلیدی در مهندسی سازه و صنعت محسوب می‌شود که امنیت و پایداری اتصالات را تضمین می‌کند. استفاده از آن بدون رعایت استانداردهای فنی و محاسبات بار مجاز می‌تواند منجر به خطرات جدی و کاهش دوام سازه شود.
1. انکربولت مکانیکی (Mechanical Anchor Bolt)
انکربولت‌های مکانیکی به کمک فشار یا گسترش مکانیکی در سوراخ نصب می‌شوند. این نوع انکربولت‌ها معمولاً دارای بخش انتهایی مخروطی یا گوه‌ای هستند که هنگام نصب، در سوراخ بتن یا سنگ باز شده و اتصال محکمی ایجاد می‌کنند. از مهم‌ترین مزایای این نوع، نصب سریع و بدون نیاز به مواد شیمیایی است. این انکربولت‌ها بارهای کششی و برشی متوسط را تحمل می‌کنند و معمولاً برای نصب تیرها، سازه‌های فلزی سبک، تجهیزات ساختمانی و ماشین‌آلات نیمه‌سنگین کاربرد دارند. انتخاب سایز و طول مناسب براساس عمق سوراخ و میزان بار اعمالی ضروری است. اگر اتصال به درستی انجام نشود، ممکن است باربری کاهش یابد یا اتصال ناپایدار شود. این نوع انکربولت برای پروژه‌هایی که سرعت نصب اهمیت دارد و بارها سنگین نیستند، گزینه‌ای مناسب و اقتصادی محسوب می‌شود.
2. انکربولت شیمیایی (Chemical Anchor Bolt)
انکربولت‌های شیمیایی با استفاده از رزین یا چسب مخصوص نصب می‌شوند. ابتدا سوراخی در بتن یا سنگ ایجاد شده، سپس رزین یا چسب داخل آن ریخته و انکربولت درون آن قرار می‌گیرد. پس از سخت شدن رزین، اتصال بسیار محکم و مقاومی ایجاد می‌شود که توان تحمل بارهای کششی و برشی بسیار بالا را دارد. این نوع انکربولت در نصب سازه‌های سنگین، پل‌ها، ماشین‌آلات صنعتی بزرگ و تجهیزات پیشرفته کاربرد دارد. مزیت اصلی آن، ایجاد اتصال بدون نیاز به گسترش مکانیکی است و امکان نصب در بتن ترک‌دار یا نامنظم را فراهم می‌کند. جنس رزین و انتخاب سایز انکربولت باید براساس نوع بتن، میزان بار و شرایط محیطی تعیین شود. نصب صحیح و زمان کافی برای سخت شدن رزین، اهمیت زیادی در ایمنی سازه دارد.
3. انکربولت با مهره و واشر (Threaded Anchor Bolt)
این نوع انکربولت‌ها دارای یک رزوه استاندارد، مهره و واشر هستند که امکان تنظیم دقیق اتصال را فراهم می‌کنند. آنها معمولاً برای نصب ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی سنگین به کار می‌روند که نیاز به محکم کردن یا تنظیم دقیق دارند. با استفاده از مهره و واشر، می‌توان فشار وارد بر اتصال را بهینه کرد و از لق شدن یا جابجایی جلوگیری نمود. نصب این نوع انکربولت آسان است و می‌توان پس از قرار دادن در سوراخ، اتصال را با ابزار ساده محکم کرد. جنس آنها معمولاً فولاد یا فولاد ضد زنگ است تا مقاومت کافی در برابر خوردگی و فشار داشته باشد. کاربرد این انکربولت‌ها در صنایع ساختمانی و مکانیکی که دقت و پایداری اهمیت دارد، بسیار رایج است.
4. انکربولت سقفی (Drop-in Anchor)
انکربولت‌های سقفی یا Drop-in Anchor برای نصب تجهیزات به سطوح بتنی از بالا طراحی شده‌اند. این نوع انکربولت‌ها معمولاً برای نصب چراغ‌ها، سیستم‌های تهویه، سقف‌های کاذب و کانال‌های صنعتی به کار می‌روند. پس از ایجاد سوراخ، انکربولت داخل آن قرار می‌گیرد و با استفاده از ابزار مناسب گسترش پیدا می‌کند. این گسترش باعث ایجاد یک اتصال محکم و پایدار می‌شود. مزیت این نوع، امکان نصب سریع در سقف‌ها و سطوح افقی است، بدون نیاز به دسترسی از پایین یا پشت سطح. Drop-in Anchor به دلیل طراحی ساده و مقاوم، در پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و تأسیسات بسیار کاربردی است و وزن‌های متوسط تا سنگین را به خوبی تحمل می‌کند.
5. انکربولت گسترشی (Expansion Anchor)
انکربولت‌های گسترشی با مکانیزم باز شدن در انتها، داخل سوراخ بتن یا سنگ محکم می‌شوند. هنگام پیچ کردن، انتهای آن باز شده و فشار به دیواره سوراخ وارد می‌کند، در نتیجه اتصال محکم و مقاوم ایجاد می‌شود. این نوع انکربولت‌ها برای بارهای متوسط مناسب هستند و معمولاً در نصب نرده‌ها، حفاظ‌ها، تیرهای فلزی و تجهیزات ساختمانی استفاده می‌شوند. مزیت اصلی آنها نصب سریع و عدم نیاز به چسب یا رزین است. انتخاب سایز مناسب و عمق سوراخ اهمیت بالایی دارد تا باربری کاهش نیابد و اتصال پایدار باشد. انکربولت‌های گسترشی به دلیل سادگی و کارایی، در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی پرکاربرد هستند.
6. انکربولت ضد زنگ (Stainless Steel Anchor Bolt)
این نوع انکربولت‌ها از فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند و مقاومت بالایی در برابر خوردگی، رطوبت، مواد شیمیایی و شرایط محیطی سخت دارند. استفاده از انکربولت ضد زنگ در محیط‌های مرطوب، صنعتی، ساحلی یا در تماس با مواد خورنده ضروری است. آنها در تمام انواع مکانیکی، شیمیایی و گسترشی موجود هستند و طول عمر و ایمنی اتصال را افزایش می‌دهند. کاربردهای رایج شامل نصب تجهیزات صنعتی، سازه‌های بیرونی، سیستم‌های تهویه و ماشین‌آلات سنگین در محیط‌های مرطوب است. انتخاب جنس مناسب ضد زنگ، براساس شرایط محیطی و نوع بار، برای دوام طولانی‌مدت سازه اهمیت ویژه‌ای دارد.
