علت تب و لرز ناگهانی در سالمندان

تب می‌تواند تجربه‌ای ناراحت‌کننده و حتی دردناک باشد، به ‌ویژه زمانی که در شب شدت بیشتری پیدا کند و خواب فرد را مختل کند. اما باید توجه داشت که تب در سالمندان لزوما بدترین وضعیت نیست.  اما شناسایی عامل عفونت در سالمندان می‌تواند کمی دشوار باشد، به همین دلیل امروزه یک رشته تخصصی به نام طب سالمندان در پزشکی ایجاد شده است.

علت تب در سالمندان

علت تب و لرز ناگهانی در سالمندان می‌تواند وجود عفونت‌های مختلف باشد، از جمله عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا یا عفونت‌های باکتریایی نظیر عفونت‌های دستگاه ادراری و عفونت‌های ناشی از زخم‌ها، از جمله زخم‌های بستر. هنگامی که فردی احساس بیماری می‌کند، اولین اقدامی که معمولا انجام می‌دهیم، بررسی دمای بدن او با دست گذاشتن بر پیشانی‌اش است.

پرستاری که وظیفه او نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل است، به خوبی می‌داند که علت تب در سالمندان ممکن است دفاع بدن در برابر عفونت باشد. در واقع، تب می‌تواند نشانه‌ای مثبت از فعالیت موثر سیستم ایمنی سالمند باشد. با این حال، این موضوع می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

نکته جالب این است که نشانه‌های بیماری‌های عفونی در سالمندان ممکن است متفاوت از نشانه‌های آن در سایر گروه‌های سنی باشد. به عنوان مثال، یک بیماری عفونی ممکن است به دو شکل کاملا متفاوت در افراد جوان و سالمند بروز کند و این موضوع می‌تواند برای پزشکان گیج‌کننده باشد. در ادامه به برخی از بیماری‌هایی که می‌توانند موجب تب در سالمندان شوند، می‌پردازیم:

عفونت ادراری

یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در سالمندان، عفونت ادراری است. در مردان، پروستات معمولا پس از سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی بزرگ می‌شود و این بزرگ‌شدگی می‌تواند به مجرای ادرار فشار وارد کند. این فشار مانع از عبور کامل ادرار می‌شود و به این ترتیب، ادرار در مثانه باقی می‌ماند. در حالی که ادرار به ‌طور طبیعی استریل است، وقتی راکد بماند، می‌تواند محلی مناسب برای رشد باکتری‌ها شود و عفونت ادراری ایجاد کند.

عفونت ادراری در سالمندان به ویژه در افرادی که به دیابت مبتلا هستند، می‌تواند یک مشکل جدی باشد. در این افراد، بی‌حسی در اندام‌ها و ضعف عملکرد مثانه باعث می‌شود که تخلیه ادرار به درستی انجام نشود. در زنان یائسه، خشکی واژن نیز عاملی برای افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادراری به شمار می‌رود.

عفونت گوارشی

عفونت‌های گوارشی در سالمندانی که از نظر جسمانی ضعیف هستند و به بهداشت شخصی توجه کافی ندارند، بیشتر مشاهده می‌شود. ضعف سیستم ایمنی آن‌ها باعث می‌شود که این افراد نتوانند به خوبی از خود مراقبت کنند و زمینه برای رشد عوامل بیماری‌زا فراهم گردد. برخی سالمندان به دلیل شرایط خاص، ناچار به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها هستند و استفاده مکرر از این داروها ممکن است آن‌ها را به نوعی اسهال به نام “کلیستریدیوم دیفیسیل” دچار کند. این نوع اسهال می‌تواند به شدت خطرناک باشد و سریعا باعث کم‌آبی بدن شود.

عفونت تنفسی

اگرچه شیوع عفونت‌های دستگاه تنفسی در سالمندان ممکن است به اندازه جوانان نباشد، اما به دلیل ضعف سیستم ایمنی و عملکرد ضعیف عضلات تنفسی، این عفونت‌ها معمولا در سالمندان شدت بیشتری پیدا می‌کنند و بهبود آن‌ها نیز به زمان بیشتری نیاز دارد. یکی از عفونت‌هایی که در این گروه سنی بیشتر دیده می‌شود، عفونت سل ریوی است که می‌تواند علت تب در سالمندان باشد.

عفونت بافتی

سالمندانی که به هر دلیلی قادر به حرکت نیستند و مجبور به بستری شدن هستند، در معرض ابتلا به زخم بستر قرار دارند. این زخم‌ها معمولا در نواحی‌ از بدن ایجاد می‌شوند که پوست و عضلات در تماس با استخوان و تشک قرار دارند، مانند نواحی استخوان خاجی، آرنج، شانه و پشت ساق پا. فشار مداوم بر این نواحی، مانع از خون‌رسانی کافی به بافت می‌شود و منجر به ایجاد زخم می‌گردد.

با توجه به تحقیقات سایت www.griswoldcare.com درباره علت های تب در افراد مسن:

« علل تب در افراد مسن
در میان سالمندان، تب بیشتر نشان دهنده یک عفونت ویروسی یا باکتریایی جدی است. آنها همچنین می توانند نتیجه استرس گرمایی، سپسیس، رشد بدخیم، عوارض جانبی دارو، یا نشانه ای از شرایط مزمن شایع مانند آرتریت باشند. »

تب در سالمندان نشانه چیست؟

به ‌طور کلی، دمای بدن در سالمندان معمولا نسبت به جوان‌ترها پایین‌تر است؛ بنابراین اندازه‌گیری دقیق دما در این گروه سنی اهمیت زیادی دارد. پیش‌تر نیز گفتیم که علت تب در سالمندان عمدتا در واکنش به وجود بیماری یا عفونت است. البته جوان‌ترها بیشتر دچار تب‌ با منشا نامشخص می‌شوند، اما در سالمندان تب‌ها باید جدی‌تر ارزیابی شوند. تب بالا در سالمندان می‌تواند نشان‌دهنده وجود بیماری‌های زیر باشد:

• عفونت‌های پوستی مانند زونا یا عفونت‌های قارچی
• عفونت‌های باکتریایی، نظیر عفونت ادراری (UTI)
• عفونت‌های مربوط به زخم‌ها، از جمله زخم بستر
• شرایط مزمن مانند آرتریت روماتوئید
• عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا
• عفونت‌های دستگاه گوارش
• عوارض ناشی از مصرف داروهای تجویز شده
• استرس ناشی از گرما
• وجود تومورهای بدخیم
• بروز سپسیس

پایین آوردن تب سالمند

پس از پی بردن به علت تب و لرز ناگهانی در سالمندان، برای پایین آوردن تب، توجه به برخی نکات و انجام یک‌سری اقدامات می‌تواند کمک‌کننده باشد:

• آسپرین دارویی است که افراد میانسال و سالمند معمولا از آن استفاده می‌کنند، اما هنگام تب در سالمندان، مصرف آن ممنوع است.
• مهم است که محیط سالمند خنک باشد و از پوشاندن او با پتو خودداری شود.
• لازم است در فواصل منظم دمای بدن او را بررسی کنید.
• در صورت بروز تب، باید سریعا دمای بدن سالمند را کاهش دهید. روش‌هایی مانند پاشویه یا سرد کردن پیشانی و پاها می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
• تغذیه سالمندان نیز در این شرایط اهمیت دارد؛ زیرا سالمندان عزیز در چنین مواقعی آب زیادی از دست می‌دهند. بهتر است از غذاهایی مانند سوپ و آبمیوه‌ها که باعث جبران آب بدن می‌شوند، استفاده شود.

تب بالا در سالمندان

تب بالا در سالمندان می‌تواند ساعت‌ها فرد را تحت تاثیر قرار دهد و حتی پس از کاهش دما، ناراحتی و بی‌قراری ممکن است همچنان ادامه داشته باشد. در برخی موارد، علائم تب دوباره بروز می‌کند. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک برای ارزیابی علت تب در سالمندان و دریافت درمان مناسب توصیه می‌شود.

اگر دمای بدن فرد به بیش از ۴۰.۵ درجه سانتی‌گراد برسد و با مصرف دارو کاهش نیابد یا در طول یک هفته دما نوسان داشته باشد، حتی اگر دما خیلی بالا نباشد، لازم است به پزشک مراجعه شود. همچنین، در صورتی که سالمند در ۸ ساعت گذشته ادرار نکرده یا اخیرا واکسن دریافت کرده باشد، مشاوره پزشکی ضروری است.

سالمندان معمولا با مشکلاتی چون فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی مواجه هستند. در نتیجه، اگر علائمی نظیر گلودرد یا سرفه نیز وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنند.

درمان خانگی تب و لرز در بزرگسالان

اگر علت تب و لرز ناگهانی در سالمندان و بزرگسالان یک مشکل جدی نباشد با استفاده از روش‌های خانگی و برخی داروهای شیمیایی به راحتی قابل درمان باشد. اما اگر تب به شدت بالا رفته و همراه با تشنج باشد، نیاز به مراقبت و نظارت پزشکی دارد. در ادامه، به بررسی روش‌های خانگی برای درمان تب در سالمندان خواهیم پرداخت:

استراحت

در درجه اول، استراحت به بدن این امکان را می‌دهد تا خود را ترمیم کند و بهبود یابد. خواب کافی به مغز کمک می‌کند تا هورمون‌هایی تولید کند که به رشد بافت‌های جدید کمک می‌کند. همچنین، در این زمان، سیستم ایمنی بدن فعال‌تر می‌شود و گلبول‌های سفید تولید می‌شوند که به مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها کمک می‌کنند. به همین دلیل، استراحت کافی برای بهبودی بسیار مهم است.

کاهش مصرف نمک و ادویه

از دست دادن اشتها به علت تب و لرز ناگهانی در سالمندان طبیعی است و انتخاب غذاهای کم‌نمک و کم‌ادویه می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. این موضوع به ویژه در صورتی که دچار استفراغ شده‌اید، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. گزینه‌هایی مانند آش جو دوسر غذاهای مناسبی در این شرایط هستند.

مصرف پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها در دوران بیماری می‌توانند بسیار موثر باشند و به بهبود مسمومیت کمک کنند. این میکروارگانیسم‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های رایج را کاهش دهند. جالب است بدانید که حدود ۸۰ درصد از سیستم ایمنی بدن در لوله گوارش قرار دارد. در زمان تب، سیستم ایمنی تحت فشار قرار می‌گیرد و پروبیوتیک‌ها می‌توانند عملکرد آن را بهبود بخشند.

دوش با آب ولرم

استفاده از آب ولرم برای دوش گرفتن می‌تواند به کاهش تب کمک کند. می‌توانید با اضافه کردن سولفات منیزیم و چند قطره اسانس نعنا یا بنفشه به آب، به آرامش عضلات و بدن کمک کنید.

جمع‌بندی

تب در سالمندان می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات و بیماری‌های مختلف باشد. علت تب در سالمندان شامل عفونت‌های بافتی مانند زخم بستر، عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های ادراری و شرایط مزمن است. در این شرایط، دمای بدن ممکن است به ‌طور موقتی افزایش یابد که نیاز به توجه و مراقبت خاص دارد. درمان تب در سالمندان می‌تواند شامل دوش آب ولرم، افزایش مصرف مایعات و استفاده از سایر روش‌های خانگی برای کاهش دما باشد. همچنین، توجه به استراحت سالمند و تغذیه مناسب برای جبران آب از دست رفته اهمیت زیادی دارد.